Nasreddin Hoca karikatürcü müydü?

Aslýnda karikatür yarýþmalarýnýn ruhunu çocukluðumdan beri anlamakta zorlanýrým. Karikatürcüler, yüzücü deðil, koþucu deðil niye birbirleriyle yarýþýyorlar? Diyelim ki yarýþýyorlar, o halde niçin deðiþik disiplinlerin sporcularý ayný yarýþa katýlýyor? Siz hiç profesyonel bir boksörle amatör bir boksörün karþýlaþtýðýný, 43 kiloluk bir boksörle 160 kiloluk bir aðýr sikletin karþýlaþtýrýldýðýný gördünüz mü? Ya da bir boksörle bir güreþçinin karþýlaþtýðýný? Tayland boksunda bile her türlü teknik serbest býrakýlmamýþken, niçin karikatürde bütün teknikler serbestttir? Tamam yaþ ve ýrk farký gözetilmez ve yarýþmamýz bütün çizerlere açýktýr ama bu durumda zaman zaman gördüðümüz yýllarýn ustalarýyla dünkü çocuklarýn ayný ringe çýkmalarýna ve onlarý dövmelerine, dövemezlerse bir dahaki sefer bir baþka yarýþmada jüri üyesi olarak elemelerine ne buyrulur? Jürideki bu iþten anlayan karikatürcüler, eþyanýn tabiyatý itibarý meþgul insanlardýr ve bütün meþgul insanlar gibi kendi iþleriyle meþguldurlar. Tutup da beþ on yýl öncesinin ödül almýþ karikatür albümlerini tanýmalarý, hatýrlamalarý, ezbere bilmeleri beklenemez. Bu durumda karikatürler için bir “patent dairesi” kurulmasý ve çizerlerin karikatürlerini henüz çizmeden fikir olarak bu daireye göndermeleri, çalýntý mý benzer mi olduðu konusunu aydýnlýða kavuþturmalarý ve aldýklarý temiz belgesiyle yarýþmalara katýlmalarý bir çözüm olabilir. Jüri üyelerinden de böyle birer temiz kaðýdý talep edilebilir. Ayrýca dernek ve kuruluþlar da, bir þarkýnýn farklý yorumcularý olduðu gibi,  en güzel kopya karikatür yarýþmalarý da düzenleyerek yeni bir disiplin yaratabilirler. Okullarda kopya çekerek sýnýfýný geçen öðrencilerin yakalanmalarý halinde, yazý deðiþikliðini de öne sürerek “benzer ama kopya deðil” þeklinde savunma yapmalarý kabul edilmelidir.

Benzer karikatür çizenler, kopyalarýn ödül almasý durumunda ödülleri kýrýþmalý ve ortaya çýkýp “kopya deðil benzer” diyerek onurlarýný ve ödüllerini kurtarmalý, elalemi de susturmalýdýrlar. Yarýþma sonucu çýkacak benzer mi kopya mý tartýþmalarý için devlet güvenlik mahkemeleri yetkili kýlýnmalý ve bu konuda zaten kararý þüpheli bulunan jürilere yeniden görev verilmemeli onlarýn arabuluculuk yapmalarý kesinlikle önlenmelidir. Uluslararasý yarýþmalarda ödül alan karikatürlerin kimlerden kaçar puan aldýklarý, eðer konu masaya yatýrýlýp tartýþýlmýþsa  neler konuþulduðu rapor edilmeli ve gizli tutulmamalýdýr. Yarýþmalarýn ardýndan yapýlan haberlerde ödül filanca ülkeye filan diye yazýlmamalýdýr.

Karikatürcüler bireysel bir spor yaptýklarý ve kendi adlarýna yarýþmaya katýldýklarý için aldýklarý ödülleri de ülkeleri deðil kendileri almýþ olacaklardýr. Bu durumda Ödülü filanca ülkeden filan çizer aldý diye vermek doðru olur.

Sedat Simavi karikatürcüydü ve o adla karikatür yarýþmasý yapýlmasý doðrudur ama Aydýn Doðan çizer mizer deðildir ayný þekilde Nasreddin Hoca mizahçýdýr ama hiç karikatür çizmemiþtir. Bu gibi konulara da daha fazla özen gösterilmelidir. Ama en doðrusu bazý konular aydýnlýða kavuþuncaya kadar karikatür yarýþmalarýnýn yasaklanmasýdýr.

Hayati Boyacýoðlu/Germany

DÜNYACA ÜNLÜ KÜBALI KARÝKATÜRCÜ ARISTIDES HERNANDES (ARES) DE “DON QUICHOTTE KARÝKATÜR KOMÝSYONU”NDA
GÖREV ALMAYI KABUL ETTÝ.. KOMÝSYONUMUZA DÜNYACA ÜNLÜ ÇÝZERLER KATILMAYA DEVAM EDÝYOR..

ARES IN ISTANBUL…

Hi dear Colleague
It s ok put me on the list
your sincerelly

Ares

***

Merhaba Sevgili Meslektaþým
evet, beni de listeye ekleyebilirsiniz.
Ictenlikle

Ares

YAKIN DÖNEMDE ORMAN KATLÝAMINA (AÐAÇLARIN YAKILARAK VEYA KESÝLEREK) SIKÇA ÞAHÝT OLUYORUZ. TEMA VAKFI’NIN VE SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARININ BU KONUDAKÝ MÜCADELESÝNE “ANÝMATÜRK” ANÝMASYON ÞÝRKETÝ DE BÝR KATKIDA BULUNMUÞ. MÝNÝK BÝR DÝNAZOR VE AGAÇ’IN TOPLUMU ORMAN KATLÝAMINA KARÞI BÝLÝNÇLENDÝRMEYE VE UYARMAYA YÖNELÝK ÇÝZGÝ FÝLM AYNI ZAMANDA STAR TV KANALINDA DA GÖSTERÝLÝYOR..

ÇÝZGÝ FÝLM’Ý ÝZLEMEK ÝÇÝN:

http://www.animaturk.com/films/agacvedino.htm

KARÝKATÜR SANATINDA BENZERLÝKLER-TAKLÝTLER-ÇALINTILAR ÜZERÝNE…

1990 yýlýndan beridir “Dünya Karikatür Sanatý”ndaki “Benzer-Taklit-Çalýntý Karikatürler” konusunu incelemekte, bu karikatürleri yayýnlamakta ve tartýþmaktayým…

Geçtiðimiz günlerde sonuçlanan “27. Uluslararasý Nasreddin Hoca Karikatür Yarýþmasý”nda büyük ödül kazanan Rus çizer Igor Nikitin’in karikatürü bana göre bir benzerliktir çünkü Igor Nikitin, bazý çizer arkadaþlarýmýn iddia ettiði gibi, her NE kadar DA kendi ülkesinde tanýnmýþ bir çizer olsa bile, uluslararasý karikatür yarýþmalarda adýna ve eserlerine sýkça rastlanmaz… Ben kendi adýma, Igor Nikitin’i ve karikatürünü-karikatürlerini bu günlerde yapýlan benzer-taklit-çalýntý karikatür tartýþmalarý nedeniyle farkettim ve internette yaptýðým araþtýrmalarda Igor Nikitin adýnýn bu çerçevede yoðunlaþtýðýný tesbit ettim…

Igor Nikitin’in “27. Uluslararasý Nasreddin Hoca Karikatür Yarýþmasý”nda kazandýðý büyük ödülün açýklanmasýnýn ardýndan ortaya çýkan karikatürdeki benzer-taklit-çalýntý konusunu tartýþacaðýmýza, bundan sonra taklit ve çalýntý karikatürlerin meydana gelmemesi için, “Don Kiþot Karikatür Komisyonu” öncülüðüyle, uluslararasý karikatür etkinliði düzenleyen güvenilir ve itibarlý örgütlerin katkýlarýyla, neler yapmamýz gerektiðini tartýþýp, karara baðlasak daha iyi etmiþ oluruz… Çünkü, benim yýllardýr derlediðim benzer-taklit-çalýntý karikatürlerden elde ettiðim sonuç þudur ki, ben de dahil, uluslararasý karikatür etkinliklerinde sýkça boy gösteren birçok çizerin benzer karikatürleri mevcuttur… Bu benzerliklerin bilinçli veya bilinçsiz yapýldýðýný iddia etmiyorum, tartýþmýyorum, kimseyi de suçlamýyorum…

“Bu konuda benim böyle bir karikatürüm yoktur, NE ben baþka bir çizerin eserinden, NE de baþka bir çizer benim eserimden benzerlik-taklit-çalýntý yapmýþtýr” diyen bir çizer var ise, lütfen bana ses versin!…

Ýyi anlaþýlmadý düþüncesiyle ve biraz DA tahrik ederek, yukardaki cümleyi aynen tekrar ediyorum: Uluslararasý karikatür etkinliklerinde sýkça boy gösteren birçok çizerin benzer karikatürleri mevcuttur… Bu benzerliklerin bilinçli veya bilinçsiz yapýldýðýný iddia etmiyorum, tartýþmýyorum, kimseyi de suçlamýyorum…

“Bu konuda benim böyle bir karikatürüm yoktur, NE ben baþka bir çizerin eserinden, NE de baþka bir çizer benim eserimden benzerlik-taklit-çalýntý yapmýþtýr” diyen bir çizer var ise, lütfen bana ses versin!…

Benzer-taklit-çalýntý karikatürler konusunda suçlayacak birini arýyorsak, Igor Nikitin’den çok önceleri benzer-taklit-çalýntý karikatürler üreten ve ürettikleriyle ödül kazanan kiþileri suçlamalýyýz… Hatýrlatmak istiyorum ki: Benzer-taklit-çalýntý karikatürün mucidi Alman sözde çizer Peter Kaste’dir… Peter Kaste, yýllarca, (1980-90’lý yýllar) uluslararasý birçok yarýþmalarda ilk üç ödülden birini muhakkak kazanmýþ biriydi… Peter Kaste’nin bu baþarýsýna, çizgi ustalýðýna, bulduðu konulara vs. hayrandýk ve nasýl beceriyor diye gýpta ediyorduk… Bir süre sonra, Avustralyalý çizer dostum Louis Postruzin, Peter Kaste’nin foyasýný meydana çýkarttý…

Peter Kaste, dünyaca ünlü karikatürcülerin ödüllü karikatürlerini araklýyor ve ýþýklý masada büyülterek bire bir kendi çizgisine transfer ediyormuþ… Peter Kaste suçunu inkar etmedi ve bir çizer olmadýðýný söyleyip, bu iþi para kazanmak için yaptýðýný açýkladý….

Tabii, kýsa zamanda uluslararasý yarýþmalardaki itibarý sýfýrlandý ve katýlýmý Kabul edilmedi ve bu piyasadan çekilip gitti…

Bu konuda Louis Postruzin’in Uluslararasý Ankara Karikatür Sempozyumu albümlerinin ilkinde “Büyük Karikatür Soygunu” baþlýklý bir yazýsý mevcuttur… Yine, deðerli dost, Joe Szabo’nun yayýnladýðý dünyaca ünlü karikatür dergisi Witty World’da ve deðiþik birçok yayýnda benzer-taklit-çalýntý karikatür konularýnda belgeler, yazýlar, tartýþmalar mevcuttur… Ýnsan aklý unutkanlýkla ünlü olduðu için hatýrlatalým…

Yakýn bir örnek vermek istiyorum: Yeni Akrep’in (http://yeniakrep.org) 59. sayýsýndaki benzer karikatürlere bir bakýnýz lütfen, ayni yarýþmada (Uluslararasý Krusevac Karikatür ve Mizah Festivali-Sýrbistan) Bulgar ve Sýrp çizerlerin eserleri inanýlmaz… Sanki de biri birinin kopyasý… Ama ben bu karikatürlerin art niyet taþýmadan çizdiklerini ve benzerlikten öte bir þey taþýmadýðýna inanýyorum…  Ayný yarýþmaya katýlan farklý ülke çizelerinin benzer karikatür ürettikleri sýradan bir olay haline gelmiþtir… Çalýntý karikatürler dýþýnda, benzer karikatürler üretilmesi bence normal bir olaydýr… Hiçbir karikatürcünün aklý tekil düþünmez… Herhangi bir karikatürcünün düþündüðü bir konuyu baþka bir karikatürcü düþünüp týpa-týp çizebilir… Ve bu benzerlik farklý ülkelerdeki çizerler tarafýndan ayný yarýþmada gerçekleþebilir… Arzu edene bu konuda onlarca belge gönderebilirim…

Þimdi esasa gelelim ve bundan sonra benzer-taklit-çalýntý karikatür konusunda neler yapabileceðimizi tartýþmaya baþlayalým… Ve iþte ilk öneri benden: Uluslararasý karikatür yarýþmasý düzenleyen güvenilir ve itibarlý kurumlar, seçici kurullarýn ödüllendirdiði eserleri “Ödül Aday Adayý” diye bir süre web sitelerinde çizerlerin itiraz denetimine sunsunlar… Yarýþma sonuçlarý bu itiraz süresinden sonra açýklansýn…

Internet denilen günümüzün en geliþmiþ görsel iletiþim imkanýndan yararlanalým artýk!… Aksi taktirde benzer-taklit-çalýntý karikatürler konusu bir-iki gün tartýþýlýp sona erecektir…

Hüseyin Çakmak / Cyprus

* “DON QUICHOTTE KARÝKATÜR KOMÝSYONU” ÜYEMÝZ DEÐERLÝ DOST HÜSEYÝN ÇAKMAK,KONUNUN DIÞINDAKI ÜÇÜNCÜ ÞAHISLARDAN BÝRÝ OLARAK (OLAYIN KAHRAMANLARI IGOR NIKITIN VE MARCO DE ANGELIS OLDUGUNDAN YOLA ÇIKARAK) YILLARIN DENEYÝMÝYLE BELGELERE DE DAYANARAK KÝÞÝSEL TAHMÝNÝNÝ AÇIKLIYOR. ANCAK;  NE KADAR GÜÇLÜ TESPÝTLERÝ OLSA DA; SONUÇTA ONUNKÝ DE BÝZLER GÝBÝ “OLASI BÝR YAKLAÞIM..”
KONUNUN TARTIÞILMAYA BAÞLADIÐINDAN BERÝ HEP ÜÇÜNCÜ ÞAHISLAR KONUÞTU YA DA YAZDI.. OLAYIN KAHRAMANLARINDAN SADECE MARCO DE ANGELIS’ÝN GÖRÜÞLERÝNÝ ÖÐRENEBÝLDÝK. O DA “NASREDDÝN HOCA” YARIÞMASINDA ÖDÜL ALAN IGOR NIKITIN’IN KARÝKATÜRÜNÜN KENDÝ ÇALIÞMASINA ÇOK BENZEDÝÐÝNÝ, ANCAK “TAKLÝT” OLMASINI DÜÞÜNMEK BÝLE ÝSTEMEDÝÐÝNÝ BELÝRTÝYOR. TAHMÝNÝM O KÝ, BÜTÜN BU TARTIÞMALARA NOKTAYI KOYACAK TEK KÝÞÝ IGOR NIKITIN’DIR.
HÜSEYÝN’ÝN BELÝRTTÝÐÝ GÝBÝ, BUNDAN SONRA DÜZENLENECEK ULUSLARARASI YARIÞMALARIN JURÝLERÝNE BÜYÜK ÝÞ DÜÞÜYOR. YAZISININ SON PARAGRAFINDA BELÝRTTÝÐÝ SÝSTEMÝN SON DERECE SAÐLIKLI OLDUÐU ÖRNEKLERÝYLE APAÇIK. ZÝRA 2. ULUSLARARASI DON QUICHOTTE KARÝKATÜR YARIÞMAMIZI DA BU SÝSTEMLE GERÇEKLEÞTÝRDÝK. OLDUKÇA DA YARARINI GÖRDÜK. BU KONUDA YÝNE HÜSEYÝN ÇAKMAK VE HÝCABÝ DEMÝRCÝ’DEN BÜYÜK DESTEK ALDIM. “BENZER VEYA TAKLÝT” DÝYEBÝLECEÐÝMÝZ EN AZ 20 KARÝKATÜR BU YÖNTEMLE ÖN ELEMEDEN ÖNCE DÝSKALÝFÝYE OLDU. BÝLDÝÐÝNÝZ GÝBÝ, ÖDÜLLER BELÝRLENDÝKTEN HEMEN SONRA DA, PAVEL KUCZYNSKI KURAL HATASI YAPTIÐINI BELÝRTEREK KENDÝ KENDÝNÝ DÝSKALÝFÝYE ETTÝ. BU NOKTADA BENCE BAÞKALARINA “ÖRNEK BÝR DAVRANIÞ” TA SERGÝLEMÝÞ OLDU.
BÝR SANATÇI ÝÇÝN ETÝK ÖNCELÝK “DÜRÜST YARATICILIKTIR.” KAZANILAN ÖDÜLÜN ÞU VEYA BU KADAR OLMASINDAN ZÝYADE, ÇÝZERÝN TAMAMEN KENDÝNE ÖZGÜ ESPRÝ VE ÇÝZGÝSÝYLE YARIÞMAYA KATILIMI BENCE ALACAÐI ÖDÜLDEN ÇOK DAHA ANLAMLI VE KUTSALDIR…

ERDOÐAN KARAYEL