”Bu seneki yarismaya toplam 103 Kisi 244 eserle katilmis, tum elemeler yapildiktan sonra 6 eser odule, 3 eser ise ozel odule layik gorulmustur. Ne yazik ki cok sayida kural disi katilim olmustur. Sartnamenin 2. maddesindeki A3 (29,7 x 42cm) boyutlarina uymayan yapitlar ile 6. maddedeki „En cok 5 adet karikatur gonderilebilir“ kosuluna uymayan sanatcilarin tum yapitlari, iclerinde cok basarili ornekler bulunmasina karsin, kurallara uyan katilimcilarin haklarini korumak amaci ile ilk turda Secici Kurul Uyeleri tarafindan oy birligi ile elenmistir.”
Bu satirlar izmir‘de yapilan bir yarismanin tutanagindan alindi.. Bu gerekce ve one surulen teknik detaylar hayli dikkat cekici..Ulusal adiyla yapilan bir karikatur yarismasinda eleme gerekceleri hayli dusundurucu bir durumla karsi karsiyayiz..Karikatur yarismalari ozellikle son yillarda hayli tartismali boyutlari olan bir konu haline gelmis, hatta bunu biraz kaniksamis olsak da bu tarz bir eleme sureci ve tutanak raporunu pek gormedigimi ifade etmek zorundayim.. Adi ustunde ulusal olan bir yarismaya en fazla 5 eser yerine cizer 8 eser yollasa bile verilen toplam cizer rakamlarina baktigimizda ortaya cikacak yine toplam eser sayisi 600-700 u gecmez..103 kisinin 244 eserle katildigi bir yarismada „eledik“ denilen toplam isleri de koysaniz sayi gene binli rakamlari bulmaz..Yani juriyi oyle gunlerce ugrastiracak bir durum da sozkonusu degilken fazla eser yollayan kisileri baskalarina haksizlik olmasin diye elemek en basta karikatur sanatina haksizliktir.. Buna hicbir jurinin hakki yoktur..Yine juri uyeleri olarak toplam kisi sayisina baktigimizda karikaturcu sayisinin 2- 3‘u gecmedigi bir yapi sozkonusudur..Kesin ve net olan bir sey varsa o da sudur; Hicbir karikatur yarismasinin jurisinde cizer sayisindan cok farkli meslekten kisi olmamalidir..Temsilci diyebileceginiz kisi sayisi da1-2 yi gecmemelidir.. Karikatur yarismasinda juride karikaturcuden cok baska meslekten kisilerin olmasini yine o juride bulunan cizerler sindirebiliyorsa zaten yoruma da gerek yok..
Gelelim teknik detaya..A3‘ten biraz buyuk diye eserleri elemek te ayri bir haksizliktir.. Teknolojinin geldigi bugunku noktada bu tarz gerekceler komik kacmaktadir..Ne olmus A3‘ten 1-2 cm buyuk cizince…“Bunda buyutulecek ne var?“ diye sormak dahi komik kacarken, bunun da eleme gerekcesi olmasi dusundurucudur.. Eserleri bu tarz yaklasimlarla degerlendiren jurilerin yer aldigi yarismalarin karikatur sanatina ne kattigi ayri bir tartisma konusudur..Bu tarz gerekceler one surerek eleme yapmak haksizligi onlemeyi birakin, daha derinlestirir.. Daha da kotusu ulusal yarismalari yerellestirir.. Karikatur yarismalarinin onemi odullerle degil, karikatur sanatina kattiklari ile olculecektir. Ama olcunuz bu degil de A3 olcusunden buyuk-kucuk olcusu ise yapacak bir sey yoktur..8 kisilik juride cizer sayisinin 2‘yi gecmedigi bir yarisma organizasyonu icin aslinda bizzat cizerlerin yorum yapmasi gerekir ama onda da yorumun A3‘u gecip gecmemesi olcu alinirsa yorumlar da elenir saniyorum..
Bir karikatur yarismasi ne adina ulusal koymayla ulusal olur, ne de uluslararasi koymayla uluslararasi olur.. Bunlari gecelim, teknik detaylarda bile bu kadar sinirlayici bir yaklasimla karikaturun sinirlarini genisletmek nasil mumkun olacak merak ediyorum.. Bakin bundan yillar once yine adinda ulusal olan bir yarisma A4 yerine A3 olarak cizilmis eserleri elemisti.. Kendilerine bunu sordugumda bana gerekce olarak sunu soylediler: „Oguz bey bizim cercevelerimiz A4 ebadinda o yuzden“.. Kendilerine benim verdigim cevap suydu: „Sayin yetkili ben eserlerimi sizin cercevinize mi yoksa kendi cercevemde mi cizmem daha dogru olur?“ Yetkili kisi buna cevap vermedi ama etkilenmis olacaklar ki sonraki yil „A4 ya da A3 eserler katilabilir“ diye madde koydular.. Simdi de karsimizda A3‘u 1-2 cm gecti diye eleme yapan bir juri var.. Teknolojinin artik geldigi bu noktada birakin A3‘u ebatlar dahi belli bir noktada bazen onemli degilken, biz cm hesabi yapiyoruz. Santim hesabi yapa yapa cm, cm ilerleriz..Kilometre hesabi yaparsak da km, km ilerleriz bu kadar basit..
Oguz Gurel