SEVGÝLÝ CÝHAN DEMÝRCÝ DE "DÝJÝTAL" KARÝKATÜR KONUSUNDAKÝ TARTIÞMALARA KATILIYOR. CÝHAN'IN YAZISINI VE BÝRKAÇ ARKADAÞIN YAZISINI OKUDUÐUMDA, BÝR "YANLIÞ ANLAMA" OLDUÐU KANISINA VARDIM SANKÝ.. BÝZ "DÝJÝTAL KARÝKATÜR" KONUSUNU AÇARKEN, "ORJÝNAL MÝ, DÝJÝTAL MÝ?" TARTIÞMASINI AÇMAK ÝSTEMEDÝK. ZÝRA HER ÝKÝ TÜR KARÝKATÜR DE ÇÝZÝLMELÝ. BÝZÝM BÝRÝNCÝL HEDEFÝMÝZ; KARÝKATÜR YARIÞMALARININ ÞARTNAMELERÝNDE "DÝJÝTAL KARÝKATÜR" E DE YER VERÝLMESÝ…
ANCAK BAKIYORUZ KÝ; TARTIÞMA BAÞKA YERLERE GÝDÝYOR. SANIRIM BUNU TÜRKÇE ANLATAMADIM. AMA DÜNYA GENELÝNDE SÜREN ANKETE BAKILIRSA, ÝNGÝLÝZCE DAHA ÝYÝ ANLATABÝLMÝÞÝZ. DÜNYA ÇÝZERLERÝ "EVET" YA DA "HAYIR" DÝYEREK OY VERMEYE DEVAM EDÝYORLAR. ARADA YAZANLAR OLUYOR, ONLARI DA SÝTEYE TAÞIYORUZ. AMA ÖZÜNE DAHA SADIK KALARAK OY VERENLER BEKLENDÝÐÝ GÝBÝ, YABANCI ÇÝZERLER. BÝZÝM ÇÝZERLERÝMÝZÝN KONUYU SAPTIRMAKTA YA DA GEREKSÝZ DETAYLANDIRMAKTA ÜSTLERÝNE YOK..
DERNEÐÝN BU KONUDAKÝ TAVRI DA BELLÝ OLDU SONUNDA: "BÝZÝ BU ÝÞE BULAÞTIRMAYIN!" ANLAYAN BERÝ GELSÝN. NEDÝR BU "DÝJÝTAL KARÝKATÜR"? BULAÞICI BÝR HASTALIK MI? ÝYÝ O ZAMAN, ETLÝYE, SÜTLÜYE KARIÞMAYAN, KENDÝ BÝLDÝÐÝNÝ OKUYAN BÝR DERNEK OLMAYA DA DEVAM ETSÝN DERNEÐÝMÝZ. DÜNYANIN BÜTÜN SÝTELERÝ BU ANKETE GENÝÞ YER VERSÝN, DÖRT GÜN ÝÇÝNDE YAKLAÞIK BEÞYÜZ ÇÝZER ANKETTE OY KULLANSIN, NEDENSE BÝZÝM DERNEÐÝMÝZ BU KONUDA GÖRÜÞ BELÝRTMESÝN (RESMÝ OLARAK TABÝÝ, FISILTI GAZETESÝ ÝSE PÜR MANÞET..)
ANKETÝN AMACI, SADECE "EVET" VEYA "HAYIR" DEÐÝL. ÇÝZGÝYÝ, MÝZAHI ÝLGÝLENDÝREN BÝR KONU BU. ÝRANCARTOON, AZARBEYCANCARTOON, SYRIACARTOON VE TABRIZCARTOON BU KONUDA BÝZÝMLE BERABERLER VE YARIÞMALARDA "DÝJÝTAL KARÝKATÜR" E YER VERÝLMESÝNÝ SAVUNUYORLAR. PEKÝ BÝZ, NÝYE DÜNYA KARÝKATÜRÜNDEN KENDÝMÝZÝ DIÞLIYORUZ, ONU ANLAYABÝLMÝÞ DEÐÝLÝM. HA, BELKÝ BU ANKETÝ DÜZENLEYEN "DON QUICHOTTE" DÝYE BU SESSÝZLÝK, TEPKÝSÝZLÝK?!?! YANÝ, KENDÝLERÝ DÜZENLESELER ÝYÝ, GÜZEL DE, BAÞKALARI DÜZENLEYÝNCE "TU, KAKA!"
NEYSE, POLEMÝÐE FAZLA GÝRMEDEN, HER ZAMANKÝ GÝBÝ ÝÞÝMÝZE BAKALIM. ÝSTEYEN KABUL EDER, YA DA ETMEZ. AMA ÝLLE DE "ORJÝNAL" DÝYE DÝRETEN YARIÞMALARIN, GÜN GEÇTÝKÇE AZALAN KATILIM KARÞISINDA KARARLARINI DEÐÝÞTÝRECEÐÝNÝ UMUYORUM. BÝR DE, ORJÝNAL KARÝKATÜR ÝSTEYÝP TE, KATILIMIN ÞU ANDA YÜKSEK OLUÞUNA DA PEK ÝTÝBAR EDÝLMESE ÝYÝ OLUR. KALÝTESÝZ ESPRÝ VE ÇÝZGÝLERDEN OLUÞAN ORJÝNAL KARÝKATÜRLERÝN DE NE DENLÝ DEÐERLÝ, SAKLANABÝLÝR OLDUÐU TARTIÞMAYA DEÐER.. ÞU ANDA OLDUKÇA HIZLI GÝDEN ANKETÝN YAVAÞLADIÐI GÜNLERDE BU KONU ÜZERÝNDE DAHA DETAYLI, GELEN YAZILARDAN DA YOLA ÇÝKIP, GENEL BÝR DEÐERLENDÝRME YAPACAÐIM.
ERDOÐAN KARAYEL
——————————————————————————————————————————————-
DÝGÝTAL MÝ, ORJÝNAL MÝ, SAHÝ ASIL SORUNUMUZ BU MUDUR?
Digital Karikatüre evet mi hayýr mý? Bana sorarsanýz Karikatür Yarýþmalarýndaki öncelikli sorun bu deðil. Digital karikatür, insanlarýn cinsel iliþki yaþamadan çocuk sahibi olmaya baþladýðý bir çaðda yerini zaten kendi kendine alacaktýr. Orjinal hiçbir þeyin hakimiyetinin kalmadýðý, her þeyin kopyasýnýn öne çýktýðý bir teknoloji fýrtýnasýnda hayatlarýmýz ne kadar orjinal dersiniz?.. Ya da orjinal ne kaldý þu garip dünyada?.. Bu nedenle digital yerini öyle ya da böyle alýr ama bazý karikatür yarýþmalarý digitale direnirse çizerin yapacaðý þey, eðer ille de digital diyorsa bu tür yarýþmalara katýlmamak olmalýdýr. Orjinalde ýsrar eden yarýþmalara karikatürcüler katýlmazsa orjinalde ýsrar eden yarýþmalar ya kararlarýný deðiþtirirler ya da ortadan kaybolurlar. Ancak Alanya'da düzenlenen, benim de 5 yýldýr jüri üyesi olduðum yarýþmada "orjinal" þartýna raðmen katýlým azalmýyor, artýyor… O zaman bu tür yarýþmalarý vurup öldürelim mi?.. Bize ters geliyorsa ya güçbirliði oluþturur karþý çýkarýz, ya da katýlmayýz bir üçüncü yol bize yakýþan yol olmaz sanýrým…
Ýþe böyle bakarsanýz "digital" kaçýnýlmazdýr. Ancak karikatürcü dediðiniz adam, benim bildiðim asi ve dik baþlý adamdýr öyle her verileni yememeli, direnmeli, en azýndan maðlup olacaksa direnerek maðlup olmalý. Çünkü karikatür bir baþ kaldýrý, bir saldýrý sanatýdýr, ya da eskiden öyleydi, þimdi hala öyle mi dersiniz???
Karikatürcü çoðunluðun deðil azýnlýðýn sesidir kanýmca, o yüzden çoðunluk olan iktidarýn deðil, azýnlýk olan muhalefetin sesi olur her daim. Arada iktidar sesi olmaya kalkan karikatürcüler-mizahçýlar da çýkarlar (Bkz. Salih Memecan-Türkiye!) ama karikatürcü ve mizahçý iktidar gücü olduðu anda biter. Bakýn mesela bu sorun bana kalýrsa "digital mi orjinal mi" sorunundan çok daha önemli. Diyeceðim þu ki arkadaþlar; çakýl taþýna takýlýp ona baka kalýrken karþýmýzdaki koca daðý görmezden gelmeyelim.
O koca dað ki karikatür yarýþmalarýnýn suyunun çýktýðýný bize bas bas baðýrýyor epeydir ama bunu hiç tartýþmýyoruz, konuþmuyoruz… Karikatür yarýþmalarýnýn asýl sorunu digital ya da orjinalden çok hep ayný esprilerin hababam tekrar edilmesi, ayný çizgi anlayýþlarýnýn dýþýna çýkýlmayan bir ödüllendirme ve karikatürcülerin giderek ödül simsarý haline gelmesi. Bu yarýþmalar gittikçe bir ödül avcýlýðýna dönüþtü dostlar. Eskiden bu tür yarýþmalara katýlanlarýn ilk derdi para deðildi, örneðin; kendini ve mesleðini daha da geliþtirmekti, ama karikatürün giderek para kazandýran bir iþ olmaktan çýkmasý sonucunda yarýþmalar para ödülleri nedeniyle gittikçe öne çýkar oldular. ASIL SORUN; KARÝKATÜRÜN HAYATIMIZDA ÇOK GERÝ DÜÞMESÝ, NERDEYSE YOK OLMASIDIR ARKADAÞLAR! Bu durum da giderek karikatürcünün mesleki ahlakýný bozar bir hale geldi. Çünkü çaresiz bir vaziyet ve kýsýr bir döngü var orta yerde… Ayný isimler, ayný espriler, ayný çizgiler çevremizde výzýl výzýl dönerken biz digital ya da orjinale takýlýp kalamayýz, bunlarý da konuþmalýyýz artýk…
Bu konular karikatürün geleceði açýsýndan digital ya da orjinal mevzusundan kanýmca çok daha önceliklidir… Medya ve gazeteler bugün karikatürcüleri yaþatmýyor, birbirinden pýrýl pýrýl yeteneðe sahip çizer arkadaþlarýmýz gazetelerde karikatür çizme olanaðý bulamýyor, karikatürcülerin nerdeyse hepsini grafiker yaptý gazetelerimiz, medyamýz… Karikatürcüler gazetelerde ömür çürütür oldular.. Bu arkadaþlara haftada bir kaç gün vinyet ya da küçük illüstrasyonlar yaptýrýlýyor ya da yaptýrýlmýyor gazete yönetimlerince…
Gazetede çizemeyen ya da çizecek dergi bulamayan çizer arkadaþlar da haliylen yarýþmalara giderek daha fazla hücum ediyor. Yarýþma kapýlarý "Popstar" yarýþmalarý gibi giderek daha da doluyor. Karikatür Sanatý, karikatürcünün karikatürünü yayýnlatacaðý yayýn bulamama sorunu yaþýyor, karikatür sanatý bu iþten artýk para kazanýlamamasý sorunu yaþýyor, karikatür sanatý ayný esprilerin sürekli çizilmesi, yapýlmamýþ esprinin giderek kalmamasý problemi yaþýyor. Müthiþ bir týkanma ve kendini tekrar ediþ var, üstelik bu sadece bizim deðil dünya karikatürcülerinin ortak sorunu…
Karikatüre ve mizaha 30 yýla yakýn bir zamandýr emek veren biri olarak digital mi orjinal mi diye baþlayan bir tartýþmanýn buralara kadar uzanmasýný dilerim, sanýrým o zaman her þey çok daha saðlýklý bir platforma oturacak…Karikatür denen güzellik için buna deðer, sevgilerimle…
Cihan Demirci
http://damdakimizahci.blogspot.com