KÜTÜPHANECILIK MESLEGININ SORUNLARI KONULU KARIKATÜR SERGISI
Karikaturculer Dernegi Izmir Temsilciligi ve Turk Kutuphaneciler Dernegi Izmir Subesi , kutuphanecilerin mesleki sorunlarinin ele alindigi karikaturlerden olusan bir sergi ve kitap calismasi gerceklestirecektir. Sergi ve kitabin konusu, "kutuphanecilik mesleginin sorunlari" olarak belirlenmistir. Sayi ve teknik sinirlamasi bulunmamaktadir. Yazili karikaturler de degerlendirecektir. Sergi, mart ayinin son pazartesi gunu baslayan Kutuphaneler Haftasi icinde acilacak, kitabin dagitimi da ayni hafta icinde gerceklestirilecektir.
Kutuphaneci dostlarimiz, konuya daha ayrintili yaklasimlari mumkun kilabilmek uzere , mesleki sorunlarindan bazilarini asagida kisa notlar halinde ozetlemislerdir. Bunun yani sira kutuphanecilik meslegi ile ilgili bir yazi da ekte sunulmaktadir.
Karikaturler en gec 15 subat 2013 tarihine kadar, baskiya elverisli cozunurlukte ve A4 olculerinden kucuk olmamak uzere olmak kaydi ile karderizmir@hotmail.com adresine gonderilmelidir. Katilimcilara kitap ve katilim sertifikasi gonderileceginden, karikaturlerle birlikte posta adreslerinin de ulastirilmasi beklenmektedir.
KUTUPHANECILIK MESLEK SORUNLARINDAN ORNEKLER
*Kutuphanede, kullanicilarin yuksek sesle konusmayi aliskanlik haline getirmeleri.
*Kutuphaneye yiyecek ve icecekle girilmesi.
*Kutuphanede cep telefonlari ile konusulmasi.
*Kullanicilarin , hoslarina giden veya kendilerine gerekli olacak , kutuphaneye ait kitaplari alip yerlerini degistirerek diger kullanicilardan saklamalari.
*Ozellikle universite kutuphanelerinde, kullanicilarin kutuphane koltuklarina birden fazla kisi oturmaya calisarak dikkat dagitarak ortama uygun olmayan tavirlar sergilemeleri.
*Kutuphanecilerin, butun gun kitap okuyan kisiler olarak algilanmasi.
*Kutuphanecilerden sIk sIk, kutuphane materyali disinda objeler talep edilmesi (tirnak makasi, ince uclu Nokia sarj aleti, cekic vs.)
*Kutuphanecinin her seyi bilmek ve yapmak zorunda oldugunun dusunulmesi .
*Kutuphanelerin gelir getiren kuruluslar olmamasindan oturu ozellikle ozel universitelerde yetersiz butce yuzunden maliyetlerin azaltilarak hizmet vermeye calisilmasi, bunun oncelikle kutuphanecilere yansimasi.
*Kutuphanelerin, rahat bir is ortami, kutuphaneciligin de az calisilan bir meslek olarak gorulmesi
*Kamu kutuphanelerinde daha yuksek ucretler sozkonusu olmasina ragmen, cok daha fazla calisma gerektiren ozel sektor kutuphanelerinde , kamuya gore daha dusuk ucretlerin sozkonusu olmasi.
*Ozel sektorde de kamu sektorunde de , kutuphanelerin bagli bulundugu birim yonetimlerinin, kutuphanelerde is yapilmadigi yonunde bir kanaate sahip olmalari
*Kutuphanelerin arastirma yeri degil ders calisma yeri olarak algilanmasi
*Kutuphane tuvaletlerinin ogrenciler icin sosyallesme yeri olarak kullanilmasi (telefonla konusma, sohbet etme vs.)
*Kutuphane bilgisayarlarinin, kutuphane katalog ve veritabanlarindan yararlanilmasindan daha cok Facebook, Twitter, MSN vs. sosyal aglara girme amacli olarak kullanilmasi
*Kullanicilarin, kutuphaneden aldiklari kitaplari, belli yerlerini (sayfalarini, yazilari, resimleri) keserek iade etmeleri .
*Kutuphanelerden kitap hirsizliklarinin yapiliyor olmasi.
*Kutuphane bankosunun emanet yeri olarak algilanmasi ve cesitli esyalarin birakilmasi ( canta, laptop vs)
*Kutuphaneciler, okuma orani dusuk bir toplumda, okuma hizmeti vermeye calismalarini ana sorunlarindan birisi olarak gormektedir.
*Kutuphaneciler, bilimsel bilgiyi ozgurlestirmek ile ilgili yaptiklari calismalarin yeterli olumlu tepki almamasindan sIkayetcidirler.
*Kutuphaneler genel olarak surgun yeri olarak kullanilmakta, surulen insanlarin, kutuphanecilik egitimi almamis olmalari, konuya yabanci olmalari sebebiyle kutuphaneler zarar gormektedir.
*Surgun yeri olarak kullanilmanin otesinde, son donemde, yaygin ozellestirmeler ile cok sayida insan (Telekom, devlet bankalari, Tekel vb.kurumlardan) yabancisi olduklari kutuphanelerde calismaya gonderilmistir.
*Ozellikle ozellestirme ile gelen personel ile yillardir kutuphanede calisanlar arasinda ciddi UCRET farkliligi , calisma uyumunu bozan ciddi sIkintilar olusturmaktadir.
*Kutuphanelerde cogunlukla meslekten olmayan ve meslekle ilgili hizmet ici egitim almamis kisilerin mudurluk yapmasi , kutuphanecilik egitimi almis calisanlar yonunden baska bir sIkinti kaynagidir.
*Kutuphaneci unvanli personel kutuphane is ve islemleri ile ilgili kataloglama, siniflama konu basligi verme, etkinlik duzenleme, sunum yapma, istatistik hazirlama vb. teknik islemler yaninda, odunc hizmetleri, yonlendirme gibi kullanici hizmetlerinde de calistirilmaktadir. Kutuphaneci is yogunlugu icinde nobet usulu ile calisirken, sef, memur, hizmetli kadrosundaki personel nobet bile tutmamakta, daha az calismaktadir.
*"Kutuphaneci" lisans duzeyinde Bilgi ve Belge Bilim Bolumunden mezun olan personelin tasidigi unvan ve kadro olmakla beraber, kutuphanede calisan herkes kutuphaneci olarak adlandirilmaktadir.
*4 duvar arasinda raflara toplanmis kitaplarin varligi kutuphane olusumu icin yeterli olmayip, mesleki yeterliligi olan personel, butce ve yeni kaynaklarla beslenmedikten sonra, bu gibi yerlerin kutuphane olmasi, islevsel hale gelmesi mumkun olamamaktadir.
*Evlerde fazlalik mahiyetinde bulunan eski kitaplarin, kutuphanelere getirilmesi ve cogunlukla kutuphaneye kabul edilmemesi durumunda , kutuphaneciler, saskinliktan baslayip ofkeye varan cesitli tepkilerle karsilasmaktadirlar.
*Yetiskinler kutuphanenin yanindan gecerken "cocukken geliyordum" demektedirler. Kendilerinin de kutuphaneyi kullanabilecegini unutmaktadirlar.
– Kutuphane calisanlarinin, kutuphanecilik egitimi ve kulturu benimseyememis olmalarindan kaynaklanan sorunlar soyle orneklenebilmektedir;
*Kutuphane gorevlisinin , kullaniciya hizmet vermekten ote "eski memur tipi" simdi git sonra gel, sizinle obur arkadas ilgilenecek, o kitap su anda baskasinda, kitap rafta yoksa yoktur, gibi vatandasi oteleyen davranis icinde olmalari.
*Kullanicilari, kendi dusuncelerine uygun kaynaklara – yazarlara yonlendirmeleri, kendi yargilarini on plana cikartmalari ,
*Bilgiye ulasmada yetersiz kullaniciya yardimci olmamalari, onlari kutuphaneden bilgiye ulasamadan elleri bos gondermeleri,
*Kutuphaneyi kapali tutmalari,
*Kutuphanede gorevli iken ikinci bir isle ugrasmalari,
*Gorevlilerin yuksek sesle konusmalari ya da telefonlarinin calmasi / telefonla yuksek sesle konusmalari…
– Kutuphanelerin bagli olduklari ust makamlardan kaynaklanan sorunlar soyle orneklenebilmektedir;
*Kutuphanede yapilan islerin , her hangi bir calisanca yapilabilecegine inanilmasi,
*Kutuphane idareciliginin, meslek disindan kisilerce yurutulebilecegi inanci, (ozellikle halk kutuphanelerinde cok sayida ogretmen mudurluk yapmaktadir.)
*Kutuphanelerin, bos durulan yerler olarak gorulmesinden kaynaklanan, kutuphane personeline baska gorevler verilmesi egilimi ( Kutuphanedeki personeli Kaymakamlikta gorevlendirmek, universite kutuphanelerinde kutuphanecileri buro vb. islerde gorevlendirmek vs.)
Kutuphane Kavrami, Gunumuzde Kutuphaneler ve Bazi Temel Sorunlar:
Kitaplar, tarihi yansitan, gelecege isIk tutan, ilerlemeye ve bilime giden yolu olustururlar. Okudugumuz kitaplar, dergiler, gazeteler bilgilerimizi artirdigi gibi dusunme, yorumlama ufkumuzu genisletir. Belgelerin, bilgilerin kayit altina alinmasi, sayfalara dokulmesi, yazili kaynaklarin artmasi ve kitaplarin gelismesi ile kutuphane kulturu olusmustur.
KlasIk anlamda kutuphanelerin bircok tanimi vardir. En genel anlamiyla; bunyelerinde kitap, dergi, film, CD-ROM vb. materyalleri bulunduran ve kullanicilarina kar amaci gutmeden belirli kurallar cercevesinde hizmet veren kurumlar olarak ifade edilebilir.
Kutuphanelerin amaci, belgelerin korunmasi ve duzenlenmesi islemlerini saglayarak kullanicilarinin bilgi ihtiyaclarini, en kisa surede ve en yararli duzeyde hizli ve dogru sekilde karsilamaktir. Fakat bilgi ve teknoloji caginda erisilebilir bilginin onemli olmasi, kutuphanelerin amac ve hizmetlerinde de degisIklige neden olmustur. Onceleri amaci belgeleri saklayip, korumak olan kutuphaneler, gunumuzde belgelerin icerdigi bilgileri hizla hizmete sunmayi amac edinmislerdir.
Gunumuzde neredeyse klasIk anlamda kutuphaneler fonksiyonlarini degistirerek, ozellikle bilgisayar ve internet teknolojileri sayesinde; zaman, uzaklik, mekan uclusune adeta meydan okumakta ve zamani ve bilgiyi en etkin sekilde kullanicilarina sunma yoluna gitmektedirler. Ilk caglarin tas ve kil tabletleri uzerine yazili kutuphaneciliginden, gunumuzun modern teknolojisiyle butunlesen; uzaklik, zaman ve ekonomi kaybini ortadan kaldiran teknoloji ozellikli internet kutuphaneciligine gecilmistir. Gunumuz kutuphaneleri; her turlu bilgiyi kullanicilarina hem basili hem dijital hem de CD-ROM ve internet ortaminda sunmaktadirlar.
Kutuphaneciligin genel sorunlarindan bahsetmek gerekirse; kutuphanelerde gunumuze kadar devam eden bir kullanici ilgisinin yetersizligi oncelikli sorundur. Bilgiye erisimin kitap ve dergilerden baska alternatifi olmadigi donemlerden, iletisim ve teknoloji alanindaki gelismelerin kutuphanecilik sektorunu kullanici acisindan olumsuz etkileyebilecegi bir doneme gecilmistir. Kullanicilar bilgiye, eskisi gibi klasIk bicimde ansIklopedi ve diger basvuru kaynaklarindan degil, elektronik ortamdan daha kolay ulasabilmektedir. Bunu da evinde, isyerinde veya okulunda herhangi bir bilgisayardan yapabilmektedir. Elbette kontrolsuz bicimde elektronik ortamda sunulan bilginin dogrulugu veya tatmin edici olup olmadigi dikkate deger ayri bir konudur. Gunumuzde hicbir sektor kendini yenilemeden varligini surduremez. O acidan bilgi derleyicisi ve sunucularinin da hem mesleki anlamda hem de kurumsal anlamda bir degisim ve gelisim icine girmeleri sarttir. Buna ek olarak hizmet sektoru olan kutuphanelerin urettikleri hizmeti (bunu kutuphaneye giren kitap/dergi ve diger materyal olarak dusunelim) kullanicisina aktaramadiklari surece basarili olabilmeleri mumkun degildir.
Uretilen ve sunulan hizmetin niteligini kullanici istek ve onerilerini de dikkate alarak yukseltmek kullanici surekliligini artirmanin en onemli puf noktasidir. Kullanicinin ne istedigini anlamaya calismak ve onlarin isteklerini nasil karsilanabilecegini dusunmenin halkla iliskilerin gerekliligi oldugunu soylemek yanlis olmaz. Kullanici istek ve beklentileri dikkate alinmadan sunulan kutuphane hizmeti, tek tip kullanici olusturacagi gibi, dar ve kisitli bir gruba hitap etmekten ileri gidemeyecektir. Gunumuzde de mevcut uygulama hemen hemen boyledir.
Kutuphanelerde standart bir hizmetin surekli olamamasinin temel nedeni verilen hizmetin kalitesinin kisilere bagli olarak degisIklik gostermesidir. Ancak genel olarak ulkemizdeki kutuphanecilerde bir gonulluluk ruhunun oldugunu gozlemleyebiliyoruz. Gelecekte iyi bir kullanici potansiyeli olarak gorebilecegimiz okul ogrencilerini istedigimiz tarzda okuyan, arastiran, guncel yayinlari takip eden ve bilgiyi gunluk yasaminda kullanabilen bireyler olarak yetistirmeye katki saglayacak yollarin arastirilmasi gerekmektedir. Genc kitle gunumuzde kutuphaneyi maalesef odev yapma veya interneti kullanma yeri olarak algilamakta ve bu amacla kutuphaneleri ziyaret etmektedir. Kullanici sayilarindaki donemsel artislar bu tur ziyaretlerin sIklastigi donemlere rast gelmektedir.
