“INTEGRATION-ASSIMILATION” PRIZES…

M- Baþka sanatlarla da ilgilendiniz mi?
B- Müziði çok seviyorum, özellikle Jazz. Jazz yapan müzisyenler arasýndaki iletiþimden her zaman çok etkilenmiþimdir. Sadece bu da deðil, bazen orkestralarda baþka kültür ve ülkelerden müzisyenler oluyor ve bu da ortaya çok hoþ bir etkileþim çýkarýyor. Bunun yanýnda, bütün görsel sanatlara tabi ki ilgim var. Özellikle karikatürlerim için fikirleri baþka sanat alanlarýnda da arýyorum. Modern sanat sergilerini gördüðüm zaman hep yeni fikirlerle ayrýlýyorum oradan ve bunlarý karikatürlerimde kullanýyorum.
Modern sanatý seviyorum, çünkü yeni fikirlere açýk bir dal, modern sanatýn iyi mi kötü mü olduðunu bilemem, ama sonuçta bu sanat bir fikir sunuyor kiþiye. Modern sanatta iþini ciddiye almayan kiþiler de fikirlerini ortaya koyuyorlar ve ne yazýk ki  bunu sadece fikirlerini  söylemiþ olmak için yapýyorlar. Tabi ki iþini ciddiyetle yapan kiþiler de var modern sanatta ve önemli olan ortaya yeni fikirlerde koyabilmektir.

M- Sizi etkileyen veya ilham veren karikatüristler kimlerdi?
B- Toparat adlý Fransýz karikatüristten etkilendim.Bosc adlý diðer bir karikatüristten de oldukça etkilendim. Hoþgörüsüzlüðe  karþý Bosc çok savaþmýþ biri ve yarýnki sunumumda da bundan çok bahsedeceðim.Mesela, Bosc her zaman  orduya karþý olmuþtur, çünkü Bosc  Çin’de Fransýzlar için savaþmýþ ve döndüðünde psikolojik olarak çeþitli rahatsýzlýklarý olmuþ. Bu yaþadýðý tecrübe bu konu hakkýnda bir çok kitap yazmasýna neden olmuþtur.

M- Karikatürü nasýl tanýmlarsýnýz?
B- Ýyi bir karikatür anlaþýlmasý kolay ve komik olmak zorundadýr. Ýyi bir karikatür ayný zamanda düþündürmek zorundadýr. Genelde üstünde baloncuk olan (metinli) karikatürleri sevmiyorum, çünkü insaný düþünmeye itmiyor, halbuki iyi bir karikatür düþündürmek zorundadýr. Biraz çeliþkili olacak ama bazen de karikatürler hoþgörüsüz oluyor çünkü bazen bazý limitler koyup anlaþýr kýlmak zorunda kaldýðýmýzda bu da çeliþki yaratýyor.

M- Günümüz dünyasýnda hoþgörü ihtiyacý ve diðer toplumsal sorunlar konusunda karikatür bir þeyleri deðiþtirebilir mi? Nasýl bir etki gücüne sahiptir.
B- Karikatürlerin bazý þeyler deðiþtirebileceðini düþünüyorum. Ancak iyi bir karikatürü anlayabilmek için eðitim gereklidir. Mesela,  çocuklara da bir karikatürü gösterebilmek veya anlatabilmek için iyi bir eðitim lazým. Karikatür çizmenin zor tarafý yaptýðýmýz karikatürü tüm dünyaya açmak zorundayýz ve çok farklý kültürlerde ki insanlarýnda bu karikatürleri anlamasý gerekmektedir. Dolayýsýyla bir karikatürü iyi yapabilmek için bir çok kültürü iyi bilmek ve görmüþ olmak gerekmektedir. Bir karikatür dünyayý deðiþtirebilir, ancak bir karikatür çok açýklayýcý olamamalý çünkü bu karikatürün kendi özelliðini yitirmesine neden olur. Dünya tabi ki deðiþebilir ama bu ne zaman olur bilemeyiz.

M- Karikatürist doðulur mu olunur mu? Karikatürist nasýl bir insandýr.
B- Karikatürist doðulmaz, ancak bir kiþi hoþgörü sahibi olarak doðar, bu hoþgörüye sahip olduktan sonra, bazý yollardan, mesela müzikle ya da  karikatürle fikri savunmaya çalýþabilir kiþi.

M- Bir karikatürist mesleði dýþýnda yaþamýnda nasýl bir kiþidir?
B- Bence, tek bir karikatürist tipi yoktur hepsi çok farklý özelliklere sahiptir. Hoþgörü sahibi olmayan karikatüristler o fikri de savunabilirler, hoþgörü sahibi olanlar da hoþgörü fikrini savunacaklardýr; yani bu deðiþebilen bir þeydir. Bazý karikatüristler fikirlerini televizyonda dahi çok iyi savunabilirler, bazýlarý da özellikle sadece karikatür çizerek savunurlar. Fransýz karikatüristlerin arasýnda liberaller de, muhafazakarlar da vardýr ama genelde karikatüristler deðiþik fikirlere çok açýk insanlardýr. Herkesle tanýþýp, konuþabilirler; ama çalýþmalarýný sakin ve yalnýz gerçekleþtirirler.
Deðiþik sergileri dolaþýrým, eðer müzik konseri varsa müzik konserine giderim. Jaz ve klasik müzik dinlerim.

M- Ülkenizde karikatür nasýl bir yere sahip?
B- Fransa’da çok az karikatür içeren dergi var ama her gazetede karikatür vardýr. Le Monde gazetesinde 3 veya 4 karikatürist düzenli olarak çalýþýyor. Baþka iki gazetede ayda iki kez yayýnlanan karikatürler var. Bir çok resim ve metinleri beraber yayýnlýyorlar. Geçenlerde gazetede çalýþan bir karikatüristle konuþtum ve bu gazetelerin karikatürlere çok deðer vermediðini sadece fikri destekleyen bir yapýya sahip olduklarýný söyledi duyunca çok þaþýrdým. Ayný gazeteden Kardon adlý bir karikatüristle de konuþtum ve genelde karikatürlerine metin koymamasýna raðmen bu gazete için çalýþtýðý zaman az da olsa metin kullanmak zorunda kalýyormuþ.
Fransada 10-15 kiþi karikatür çizerek hayatlarýný rahat kazanýyor, bir kýsmý orta derecede bir þeyler kazanýyor. Ben ve benim gibiler, ikinci meslek olarak yapýyorlar, ben aslýnda bir Üniversite’de fizik hocasýyým.

M- Karikatürleriniz için ilham veya fikirlerinizi nasýl veya nereden alýrsýnýz? Karikatür çizmek zor mudur?
B- “Ýlham” her zaman arýyorum, aslýnda senelerce aradým ve hala arýyorum. Hep bir tarif aranýyor ya da bir yol aranýyor ilham gelmesi için ama en iyi karikatür insanýn aklýna bir anda gelebilir. Bir yolu veya bir tarifi yoktur ve ayný zamanda bir anda gelen ilhamlardan en iyi karikatürler ortaya çýkabilir.
Ýyi bir resim gördüðümde ilk aklýma gelen þey  ‘bu çizimler nasýl yapýlmýþ olabilir?’. Hiçbir zaman bir metodun en iyisi olup olmadýðýný bilemezsin. Bir defa bir karikatür yapýldýktan sonra bir takým metotlar söylenebilir.Yani ilk önce kendi çizimini görmeli sonra bunun üstüne metot geliþtirilebilir. Hava tahmini gibidir karikatür çizmek, yaðmur yaðdýðý zaman, evet, yaðmur yaðacaktý deriz ve bu da buna benziyor. Bir defa fikir aklýna geldikten sonra bunu kaðýda geçirmekte zor çünkü bunu baþkalarýnýn da anlamasý lazým, çünkü kendin çizdiðin için sen zaten biliyor ve anlýyorsun.
Bir karikatürün baþarýlý olup olmadýðýný anlamak için baþkalarýna göstermek lazým çünkü zaten ben bu karikatürü anlýyorum ama baþka anlamayabilir. Bir kere fikir olduktan sonra, kimi güzel sanatlarda eðitim almýþtýr ve çok güzel bir tekniði olabilir, bazýlarý kendi tekniklerini kullanabilir önemli olan  aktarýlacak bir fikrin var olmasýdýr.
Ýlk zorluk bir fikir bulmak aktarmak için, ikinci zorlukta o fikri iyi bir þekilde kaðýda döküp sunabilmek. Bazý karikatüristler bir çok defa çizer ve ancak içlerinden bir tanesini seçerler ama ben ilk önce fikrin gelmesini bekler ve ondan sonra onu çizerim.

M- Ýnternetin tüm yaþamýmýza girmesinden karikatür sanatý nasýl etkilendi.
B- Ýnternetin ilk faydasý, bazý karikatüristler internet sitelerini kullanarak kendi karikatürlerini yayýnladýlar ve bu onlar için kolaylýk oldu. Ýkincisi ise, karikatür çizen bir kiþi için elinin altýnda iyi bir kütüphane vardýr demektir çünkü yüzlerce resmi inceleyebilir. Ýnternet sayesinde üçüncü olarak, uluslararasý karikatürleri görebilir ve bununla ilgili kitaplarý alabilirsiniz kolaylýkla. Diðer ülkelerle fikir alýþ-veriþi internet sayesinde çok kolaylaþtý. Diðer karikatüristlerle mesela, Polonyalý bir karikatüristle  rahatlýkla birbirimizden resim alýp verebiliyoruz. Yarýþmalar da aslýnda standarda ulaþýyor. Bazý kiþiler interneti kullanarak kopya çekiyor. Belçika da bir yarýþma oldu ve bir kiþi birincilik ödülünü aldý ancak bu karikatürün baþkasýnýn olduðu birkaç gün içinde ortaya çýktý. Bu karikatüristin bunu  Ýnternetten mi gördüðünü bilemiyoruz ama böyle olumsuz yönleri de  var. Dünyanýn deðiþik yerlerinden farklý fikirler ortaya çýksa da görüyoruz ki bu farklý yerlerden ayný fikirler de ortaya çýkabiliyor ve görüyorum ki ayný fikir az çok benzer þekilde çizilmiþ ve ortaya koyulmuþ.

M- Karikatürist olmak isteyen gençlere önerileriniz var mý? Zorluklarý vb. nelerdir?
B- Birbiriyle çeliþen iki mesajým var. Karikatüristleri savunmadan önce büyük karikatüristlere bakýp incelemek lazým. Bazý çizimciler büyükleri fazlasýyla taklit ediyorlar ve kendilerini bu konuyla ilgili yetersiz görüp, güvensiz hissediyorlar. Korkmamalarý gerekiyor. Bu büyük çizimcilerin eserlerini sindirdikten sonra kendi yollarýný yavaþ yavaþ bulacaklardýr. Bir þeyleri aramak, çalýþmak ve kazýmak lazým. Bir yol çizildiðinde yeteri kadar çalýþýrsa bir yere mutlaka gelinilecektir. Korkmamak gerekir ve eðer bir kiþilik oluþturmak isteniyorsa bir karikatürist olarak bunun peþinden gidilmelidir.

M- Sizin okuyucularýmýza söylemek istediðiniz var mý?
B- Her zaman karikatür çizilebilir ve hatta bunu aklýnýzdan bile yapabilirsiniz, belki bugün deðil ama yarýn olabilir.
Ýnsanlarýn resme daha fazla ilgili ve alakalý olmasýný isterdim. Çoðu zaman resimler pek anlaþýlmýyor. Bu yüzden gazeteler çok fazla karikatür kullanmak istemiyorlar, çünkü içindeki fikir bir baþkasý tarafýndan yanlýþ anlaþýlabilir ve kullanýlabilir.