Akdag Saydut bir süreden beri karikatür ustalarýyla söyleþiler yapýyor.. Söyleþiler hem kendi internet sitesinde, hem Karikatürcüler Derneði sitesinde yayýnlanýyor. Zevkle okuyoruz. Benim Ýstanbul projem sürpriz bir þekilde erken bitince, ustalarla yapacaðým video-söyleþileri de biraz ertelemek zorunda kaldým. Sanýrým eylül'de Ýstanbul'a geldiðimde bu konuya biraz zaman ayýracaðým. Akdað'ýn söyleþilerinden Don Quichotte okurlarýný da bilgilendirmek istedim. Konuyla ilgili Akdað'la konuþtuðumda saðolsun beni kýrmadý. Kendisine teþekkür ediyorum.
Erdoðan Karayel
Ýbrahim Ersaraç Semih Balcýoðlu aðabey’in deyimiyle “Yüz on dört yýllýk Türk Karikatürüne 40 yýl hizmet etmiþ, sayýsýz eser vermiþ, dergisiyle, gazetesiyle, yarýþmasýyla hepimizin sevgi ve saygýsýný kazanmýþ (…) yaþlanmayan, genç arkadaþýmýz”, bizim kuþak içinse genç aðabeyimiz. Ama ben yine de “Ýbrahim Ersaraç adýný nereden biliriz ?” sorusunu kendimce þöyle yanýtlayacaðým:Benim yaþýtlarým onu Doðan Kardeþ dergisinden tanýr. MISTIK’ý, Selma Emiroðlu’nu da ayný kaynaktan biliriz. Bize akýlcý mizahý, sevgi ve hoþgörü ile mizah yapma duygusunu veren, mizahý anlama yetisi kazandýran sanatçýlardý onlar.
Ýbrahim Ersaraç aðabey ile söyleþi için randevu isterken bunlarý düþünüyordum. Ýbrahim aðabey “Beþiktaþ’ta buluþalým, Hakan Cafe’de” dedi. Cuma sabahý saat 10.00’da buluþtuk. Önce biraz sohbet ettik ve söyleþinin içeriði hakkýnda konuþtuk, kazandibi üzeri dondurma yedik.
Kibar, sevecen, hoþgörülü, saygýlý örnek bir beyefendi Ýbrahim aðabey. Beni sanki iþimden alýkoymak istemiyor. “Vaktimiz var deðil mi?” diye soruyor, “kahvaltý ettin mi?” diye soruyor, “çay içer misin?” diye soruyor.
Bu günün siyasetinden konuþuyoruz. Söyleþiye ýsýnýyoruz. Söz dönüp dolaþýp yýllar önce çizdiði BAY YOBAZ tipinden açýlýyor.
Hem tutucu, gerici, hem de her türlü çýkar iliþkisinin içinde bir tip Bay Yobaz.
– Abi savaþ sonrasý yýllar, sýkýntý yokluk, karikatüre nasýl merak sardýnýz, sizi etkileyen neydi?
Ýbrahim Aðabey tane tane, güzel güzel anlatýyor:
– Ortaokulu Bursa’nýn ilçesi Mustafa Kemalpaþa’da okudum. Halkevi Kitaplýðý’ndaki Akbaba ve Karikatür ciltlerini incelemekten çok büyük haz duyuyordum.Zaman zaman onlardan esinlenerek yaþlý Fransýzca öðretmenimizin gürültülü geçen derlerinde tahta silme bahanesi ile derse kalkmýþ arkadaþlarýmýn ceketlerinin arkasýna komik baþlar çizdiðimi anýmsýyorum.
1945’te Halkevleri kuruluþ yýldönümünde açýlan resim yarýþmasýndan aldýðým birincilik ödülü beni bilinçli olarak resme yöneltti. O sergide ayrýca, çocukça çizdiðim karikatürlerim de yer almýþtý.
Ýlk karikatürüm Doðan Kardeþ Dergisinde(1945) yayýnlandý. Aralýklarla oraya çizdim. Ertesi sene Yeþilay Dergisi’nde çocukça çizgilerimle karikatür çizmeyi sürdürdüm.
– Peki abi, Akbaba ve Karikatür dergisini keyifle okuyor, karikatürleri inceliyorsunuz. Sizi en çok kim etkiledi, kimlerden esinlendiniz?
– Cemal Nadir ve Ramiz Gökçe ustalarýmý hayranlýkla izlemiþtim. Cemal Nadir ustamýzýn arýzalý konulara- Belediyenin hizmet sorunlarýna veya hizmet araçlarýndaki arýza ve aksaklýklara- deðinen karikatürleri yayýnlanýnca Belediye, derhal o sorunla ilgilenir ve aksaklýðý gideri veya arýzayý onarýrmýþ. Ben de ustamýza öykünmüþtüm. 1947’de Mustafa Kemalpaþa itfaiyesini eski olduðu için, bu durumunu tenkit eden bir karikatür çizmiþtim.(Ýtfaiyenin lastikleri yok, periþan, arkadan itiyorlar vs). Bu TANÝN Gazetesinde çýktý. Çizmeye devam etmem için beni gönüllendiren bir yazý da yazmýþlardý. Aradan 2-3 ay geçmeden belediye yeni bir itfaiye almýþtý.
Orta okulu bitirdikten sonra; köylere gidip orada yiyip içtikten sonra ganimetlerle dönen kaza kaymakamýný, köy dönüþü eþek üzerinde, elleri tavuk, horoz ve kazlarla dolu olduðu halde, çizmiþtim. O karikatür de TANÝN gazetesinde yayýnlandý. Kaymakam beni mahkemeye vermeye teþebbüs etmiþ. Netice alamayacaðý hakim tarafýndan kendisine bildirilince bu iþten vazgeçmiþ.
– Hangi yýl? Tek parti dönemi mi?
– 1947.
Devamý için: